Op missie bij Niño Feliz

Maandag morgen, 23 april jl., worden we op het bureel van de voorzitster van de Stichting Niño Feliz, mevrouw Teresa Aspiazu de Nazra, ontvangen in aanwezigheid van mevrouw Marie-Christine Viaene, voorzitster van de vzw in ons land, die al een tijdje ter plaatse is. Het is een hartelijk weerzien met een dame die de Stichting samen met pater Luc opgericht heeft. Ze zet zich al 30 jaar belangeloos in voor de minstbedeelden van de samenleving in Santa Cruz.

We begroeten ook de juriste Dolly en Carmen, een vooraanstaande dame in Santa Cruz die de contacten onderhoudt tussen de Stichting en de ziekenhuizen en geneesheren van Santa Cruz want als arme mensen zelf de nodige stappen voor verzorging en hospitalisatie moeten zetten dan hebben ze weinig kans. Ook een aantal personeelsleden van de sociale dienst en de administratie heten ons welkom.

Meteen kan dan de eerste rondleiding in de gebouwen beginnen. Van lokaal tot lokaal maken we kennis met personeel en de infrastructuur van de les- en muzieklokalen, de geneeskundige dienst met algemene geneeskunde, gynaecologie en tandarts die op bepaalde dagen en uren ter beschikking staan. Ook het magazijn komt aan de beurt. Indrukwekkend wat daar opgeslagen is aan kleding en lesmateriaal voor de petekinderen die er hun uniformen, winterkledij, boekentassen, school- en schrijfgerief, schoeisel, enz. komen ophalen. Alles gratis, gefinancierd door de honderden peters en meters. De aandacht wordt me getrokken op stapels tweedehands boeken. De petekinderen brengen op het einde van het schooljaar de leerboeken die ze niet meer nodig hebben terug binnen en die worden dan gegeven aan de honderden kinderen en jongeren die (nog) geen peter of meter hebben.

COMEDORES

Ondertussen is het middag en bezoeken we de eerste eetzaal, die deel uitmaakt van de hoofdgebouwen. Een 200tal kinderen krijgen er in 2 beurten een volledige voedzame maaltijd. Op 3 andere plaatsen in de stad gebeurt op dat ogenblik hetzelfde. Het eten wordt klaar gemaakt door een vaste kokkin, bijgestaan door een aantal moeders van kinderen die door de Stichting geholpen worden.

STUDIEBEGELEIDING

De infrastructuur wordt intensief gebruikt. In de scholen en universiteiten wordt een halve dag les gegeven. Er wordt les gevolgd in de voormiddag of in de namiddag. Dat wil zeggen dat in de leslokalen van Niño Feliz ook in de voor- en namiddag kinderen bij het leren geholpen worden naargelang ze zelf in de voor- of namiddag op school waren. Het is een intensief werk van soms individuele begeleiding. Bij de kleintjes zien we oefenen in lezen, schrijven en rekenen. Bij de leerlingen van het secundair zijn het de vakken die ook bij ons de meeste problemen opleveren: wiskunde, fysica, enz. Ik kon alleen maar vaststellen dat het budget voor 2018 voor de leerbegeleiding van 121491 US$ goed besteed wordt. De begeleiding gaat zo ver dat de verantwoordelijke voor dit departement de leerkrachten van de scholen gaat opzoeken waar bepaalde problemen rond leerlingen besproken worden. De leerkrachten appreciëren dat omdat het voor hen ook een hulp is. Ze nemen daarom soms zelf contact op met de Stichting!

LESSEN ENGELS

Nieuw is dat Niño Feliz aan alle jongeren van de Stichting die in het secundair onderwijs zitten Engelse les wil geven met het oog op hogere studies waar de kennis van Engels toch belangrijker wordt voor wetenschappelijk werk. Ik ben naar één van die eerste lessen geweest en dat was een teleurstelling: er was een leerkracht en er was een bord! Geen handboeken, geen audiomateriaal, geen computers om oefeningen te maken. Niets! Dat kan natuurlijk geen goede resultaten geven. Goede wil is niet genoeg. Er zal dus een budget gemaakt worden. Er zal dus een sponsor moeten gevonden worden... Mevrouw Viaene kan aan het werk!

ARTE

Ik ben ook naar verschillende repetities geweest van 'Arte'. De leerkracht die me daar het meest verrast heeft is die van tekenen en schilderen, een echte artieste!!! Wat zij met een kleine groep geïnteresseerde leerlingen kan bereiken is een wonder. Eén van haar leerlingen heeft al met een tekening een prijs gewonnen in Santa Cruz. Op dit ogenblik zijn ze ook bezig met de buitenmuur van de Stichting te beschilderen in mooie taferelen. Oorspronkelijk, zoveel jaren geleden, heb ik me ook de vraag gesteld: is het wel nodig dat ze leren zingen, trommelen, viool spelen, toneel spelen, dansen en sommigen tekenen en schilderen. Het is in de eerste plaats een manier om ze, de halve dag dat ze geen les hebben, van de straat te houden. Thuis is er immers niemand om op hen te letten. Maar achteraf is het vooral belangrijk dat ze vaststellen dat ze iets kunnen, iemand kunnen zijn. Voor armen, levend in soms echt minderwaardige en zelfs levensonwaardige omstandigheden, is het belangrijk dat ze wat eigendunk krijgen. En op een uitvoering zie je de ouders glunderen, ondanks het feit dat ze doorgaans eerst zeer sceptisch stonden “waarvoor kon dat goed zijn?”

De sponsor van Arte onderschreef voor dit jaar een budget van 75 574 US$..... elk jaar wat meer, niet alleen om rekening te houden met de gestegen levensduurte, maar ook om aan de groeiende vraag van kandidaten te voldoen. Zo zijn er nu al twee orkesten met snaarinstrumenten. De gevorderden trakteerden me op een stuk van de 4 Seizoenen van Vivaldi. Straf! Dat orkest treedt ook verschillende malen per jaar op in concerten in de stad. Een manier om Niño Feliz in de miljoenenstad Santa Cruz bekendheid te geven.

WONINGBOUW “CASITAS”

In die week werden ook verschillende petekinderen bezocht. In het kader van mijn opdracht was het vooral een kwestie van de huisvesting te bekijken. Die is soms erger dan erbarmelijk. Een sponsor vroeg zich enkele jaren geleden af of niet kon geholpen worden met huisjes ter beschikking te stellen van de armste gezinnen. Vastgesteld werd dat soms het grootste deel van het karig verdiende huishoudgeld ging naar een soort kot waar een hele familie in samen hokte. Het kan niet anders beschreven worden en men mocht er niet aan denken dat er in bepaalde perioden van het jaar tropische regens zijn.

Voor 2018 werd een project “Casitas Grupo 6” voorgesteld met een budget dat ondertussen opgelopen is tot 83 800 US$. Het gaat om de bouw van 12 huisjes bestaande uit, ofwel 2 kamers, ofwel 1 kamer met een badkamer (wc, douche, lavabo). De families die hiervoor in aanmerking willen komen worden op voorhand degelijk gescreend en worden ook opgevolgd o.a. in budgetbeheer. Ze moeten zelf wel over een stuk grond beschikken. De gronden in Santa Cruz worden alsmaar duurder door de toename van de bevolking en dus gaan ook de huurprijzen de hoogte in. Om van dit project te kunnen profiteren wordt door veel families een grond gekocht met een hypotheeklening. Elk jaar worden aan dit project verbeteringen aangebracht om de bouwkosten te drukken en/of de kwaliteit van de constructie te verhogen: dezelfde aannemer, hetzelfde vooraf gefabriceerde materiaal, enz. Anders is het niet mogelijk om dit jaar met een budget van 83 800 US$ 12 huisjes te bouwen. Gemiddelde prijs: 7000 US$ of 6000 € per stuk.

Persoonlijk vind ik dat een zeer nuttig project. Als we de lijst overlopen van de beroepen van de ouders van de kinderen en jongeren in de Stichting dan treffen we voor de mannen meestal 'metser' aan en voor de vrouwen, 'huishoudhulp' en 'wasster'. Metser staat in de praktijk meestal gelijk met gelegenheidswerk: geen vast contract, dagwerk of weekwerk, naargelang het de aannemer uitkomt. Omdat bij Niño Feliz juist de miseriegezinnen terecht komen gaat het dikwijls om éénouder gezinnen. M.a.w. als de huur kan vervangen worden door de afbetaling van een hypotheeklening om zo eigenaar te worden van een eigen huis dan is de vreugde onbeschrijfelijk en de dankbaarheid eeuwig. Bij mijn bezoeken heb ik elke keer de kans gehad om de oplevering van een huisje mee te maken. Eenmaal de grond zal afbetaald zijn, zal er geld vrij komen om in betere omstandigheden te leven of om de kinderen de kans te geven verder te studeren. Studies zijn overal in de wereld de best mogelijke investering, zoals een studie voor de Wereldbank onlangs nog bevestigde, met de eindwoorden: invest now!

Ik heb ondertussen al verslag uitgebracht aan de sponsor en voor elk gebouwd of te bouwen huisje een dossier met foto's overgemaakt. Door de bouw van steeds meer huisjes is het budget van jaar tot jaar opgelopen. Voor volgende jaren wil deze sponsor het budget halveren om het terug te brengen naar het niveau van vorige jaren. Omdat de nood nog altijd even groot blijft, wordt meteen langs deze weg een oproep gedaan om nieuwe mecenassen te vinden. Met 6000 € wordt werkelijk een wonder verricht, voor een ganse familie, voor een gans leven. Wie het zich kan veroorloven nu spaargeld niets meer opbrengt ...

HOGER ONDERWIJS STIMULEREN

Er is ook iemand die 4000 US$ ter beschikking gesteld heeft waarmee aan 8 verdienstelijke universiteitsstudenten een portable kan overhandigd worden. Het academiejaar is begin maart gestart. Het is tegenwoordig ondenkbaar om hogere studies aan te vatten en niet over een computer te kunnen beschikken om opzoekingswerk te verrichten, papers te schrijven, enz. Niño Feliz maakt van zo'n uitreiking een kleine plechtigheid en we hebben 4 glunderende gezichten gezien. Telkens opnieuw moet ik dan ook denken aan de studenten die nog niet over een PC beschikken en dus gehandicapt aan hun studies beginnen. Hier ging het om één familie die 8 PC's schonk. De 4 andere zullen uitgereikt worden als de eerste tussentijdse rapporten binnen lopen. Het motiveert alleszins de studenten om hun best te doen. Op zoek nu naar nog families die er 500 dollar, iets meer dan 425 euro's, voor over hebben om één of meer studenten extra te helpen bij hun studies. Bij Niño Feliz zijn er jaarlijks meer dan 10 jongeren die hun hogere studies aanvatten!

PLANNING KOMENDE WERKJAAR

Het wordt nu stilaan eerder een vragenlijstje dan een projectenverslag! We besparen u de massa's papier die we mee naar huis gekregen hebben. Ik heb ook een vergadering van 4 uren aan een stuk overleefd, zonder onderbreking. Bij ons, ondenkbaar! De verantwoordelijken van alle departementen brachten verslag uit over het voorbije werkjaar en ontvouwden hun plannen voor het lopende jaar: “ Informe de inicio de gestion: area de psicologia y reuniones de padres”, “Proyecto Técnico superior”, “Informe bimestral àrea de psicopedagogia”, “Informe general trabajo social”, “Informe de arte: inicio de gestion 2018”, “Informe Centro de Apoyo Escolar 2018”, Informe general proyecto de viviendas: alcanzando un sueño”, enz. Waar Spaans kennen nog allemaal goed voor is.

Op vrijdag was er nog een vergadering op het bureel van de voorzitster. Aanwezig: mevrouw Tery, mevrouw Viaene, de verantwoordelijke voor de budgetten en de boekhouding en uw dienaar. Ik ken die laatste vergadering: dan worden nieuwe dossiers voorgelegd die een sponsor zoeken. Dat is dan vooral geadresseerd aan mevrouw Viaene. Ik ben wel tussen gekomen met de vraag of de rijke stad Santa Cruz, die zoveel armen uit de bergen aantrekt, zelf voldoende bijdraagt om de werking van de Stichting te betalen. Dat blijkt elk jaar meer en meer het geval te zijn: er komen meer Boliviaanse meters en peters, de comedors, de eetzalen dus, worden gesponsord door leveringen van bloem, kippen, rijst en andere eetwaren, enz. Jawel, Santa Cruz doet wat kan!

STARTKAPITAALTJES

Wat kan België nog? Een document dat ik meekreeg heet “Proyecto Capital de Trabajo”. 65%, jawel 65% van de bevolking in Bolivië, werkt in de informele economie. Dat wil zeggen dat ze geen vast werk hebben, geen arbeidscontract, geen sociale zekerheid, dat ze zelf hun plan moeten trekken. Dat zijn dan de zogenaamde metsers, huishoudhulpjes, enz. maar ook de talloze handeltjes langs de straat met fruit, groenten, frisdrank, maïskolven, empanades een soort broodjes, enz. enz. Maar evengoed kleine gebreide spulletjes, kleedjes, enz. worden op straat voor aankoop aangeboden. Daarvoor wordt nu een nieuw project opgestart om mensen van de Stichting aan een hoger/beter/regelmatiger inkomen te helpen. We zagen een jongen die een bakkersopleiding had gehad maar geen oven om te bakken, we zagen een vrouwtje op straat die empanades verkocht maar de vliegen waren de grootste eters. Een kleine glazen kastje zou voor de hygiëne wonderen kunnen verrichten. We zagen een universiteitsstudente in haar vrije halve dag 's morgens op straat eten koken. Ze had graag twee tafeltjes gehad met een paar stoelen zodat de mensen niet staande moesten eten. Anderen vragen wat geld om hun stock uit te breiden. M.a.w., hetgeen ze dagelijks verdienen hebben ze dagelijks nodig om te kunnen (over)leven. Noden dus te over. Er zijn trouwens heel wat ondernemende vrouwen die met een handeltje willen beginnen. Eerste noodzaak: een karretje om zich te verplaatsen en de koopwaar uit te stallen.

Het project zou gaan om kleine leningen waarbij de mensen aangemoedigd worden om maandelijks af te betalen om na verloop van één of twee jaren, als aanmoediging, een deel van de lening als eigen kapitaal terug te krijgen. Gedacht werd aan leningen gaande van 200 tot 900 dollar. Deze kleine handelaars zouden daarbij door de Stichting gesteund worden bij hun budget-, geld- en stockbeheer. Deze mensen hebben nu geen bank- of spaarrekening. Om de werking voor dit en volgend jaar te financieren wordt gezocht naar 64 000 $. Mevrouw Viaene kan weer op zoek naar geld! Als het kan, maak het haar niet te moeilijk!!!

CONCLUSIE

We gaan eindigen met enkele hartverwarmende woorden voor mevrouw Viaene. Je moet het maar doen, tweemaal per jaar, telkens voor een kleine maand, het huis achterlaten terwijl er ondertussen ook al 7 kleinkinderen om aandacht vragen. Aan een dame vraagt men niet naar haar leeftijd, maar ze doet dat al meer dan 25 jaren!!! Het is ter plaatse hard werken, van 's morgens tot 's avonds, in een klimaat dat niet bepaald aantrekkelijk is: (zeer) warm en vochtig! Zij is dus zeer goed geplaatst om de noden ter plaatse te leren kennen, te beoordelen en achteraf, bij de uitvoering, op te volgen. Zij is lid van de grote Boliviaanse familie die Niño Feliz ter plaatse is en als ondervoorzitster betrokken in de algemene leiding van de Stichting Niño Feliz.

Als dit een controleverslag is dan kan ik met de hand op het hart getuigen dat de Stichting ter plaatse zeer goed werk verricht met een degelijke boekhouding en een strikt budgetbeheer. De kostenrekeningen worden me tot in de kleinste details voorgelegd en getuigen van een spaarzaam beheer. Op alle kritische vragen die ik gesteld heb is een afdoend antwoord gekomen. Er is een interne audit en daarenboven is er een extern bedrijfsrevisorenkantoor dat ook voor de Boliviaanse Staat alle financiële transacties nagaat. Jawel, het gaat om zeer veel personeel. Velen zijn ooit zelf door Niño Feliz als kind en tiener gesteund geweest, tot en met hun hogere en/of universitaire studies. Zij zijn dus sterke motivators om als leerkracht, psycholoog, pedagoog, muzikant, therapeut, of wat ook, aan de huidige jeugd bij Niño Feliz te zeggen: Yes, you can!

Roland Van der Elst

Noot: Roland Van der Elst bezocht de Stichting Niño Feliz al voor de vijfde maal. Als financieel deskundige onderzocht hij ter plaatse voor enkele mecenassen of het geïnvesteerde geld goed besteed wordt.